Dit artikel is onderdeel van de campagne #emissiereductiesprint. In deze campagne tonen we praktijkinitiatieven om emissies van gewasbeschermingsmiddelen te verminderen. Minder emissie via erf, perceel en drift draagt bij aan het behoud van toelatingen van middelen, het halen van waterkwaliteitsdoelen en vermindert overlast voor omwonenden.
Zelfs kleine aanpassingen hebben veel effect
“Kleine aanpassingen in je werkzaamheden hebben een heel groot effect op de vermindering van erfemissie”, legt Erwin Boogaard uit, Teeltspecialist Akkerbouw bij Agrifirm, “Dat is nodig ook, want emissie vanaf het erf is een van de belangrijkste oorzaken dat normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen nog te vaak voorkomen. De klok tikt en we moeten allemaal een flinke tand bijschakelen!”
Erfemissie van gewasbeschermingsmiddelen is dé grote veroorzaker van normovertreding in het oppervlaktewater. Het verminderen van de erfemissie is dan ook cruciaal om een effectief middelenpakket te behouden, waterkwaliteitsdoelen te behalen en de milieu-impact te verminderen. Er is nog te weinig voortgang, akkerbouwers nemen nog te weinig maatregelen. Dat snijdt niet alleen in het middelenpakket, maar ook in de portemonnee.
Niet alleen voor jezelf
Lennart Testers, Commercieel technisch buitendienstmedewerker bij CZAV, geeft aan dat een structurele normoverschrijding flinke gevolgen heeft voor de hele sector: “Als de normen te vaak overschreden worden, zal er blijvend worden geknipt in het beschikbare pakket gewasbeschermingsmiddelen. Zo blijven er steeds minder toegestane middelen over, en de middelen die overblijven zijn veelal kostbaarder en minder effectief.” “Actief meedoen aan erfemissiereductie doe je dus niet alleen voor jezelf, maar ook voor je collega’s”, voegt Erwin toe.
Praktische aandachtspunten
Uit metingen van waterschappen blijkt dat de oorsprong van veel normschendingen te herleiden is tot de boerensloot dicht bij het erf. Erwin: “Daar valt nog veel winst te behalen en juist hier heeft de teler veel invloed op met zijn of haar manier van werken.” Lennart vult aan: “Het erf is dé uitgelezen plek waar veel risicovolle en emissieverhogende werkzaamheden zijn. Eén druppel morsen kan al voor een overschrijding zorgen. De twee grote aandachtspunten op het erf zijn schoonmaak en de opslag van materiaal. Laat je je veldspuit bijvoorbeeld buiten staan en het gaat regenen, dan spoelen er actieve stoffen het riool of de sloot in. Hetzelfde geldt voor de plek waar de machines worden schoongespoten. Een veilige, zorgvuldig geselecteerde en speciaal aangelegde locatie is de beste plek om dit te doen. Bij voorkeur een overdekte spoelplaats met een fytofilter om restvloeistoffen te zuiveren.” “De schoonmaak van de veldspuit is uiteraard hét voor de hand liggende voorbeeld, maar denk aan alles wat in aanraking is geweest met behandeld materiaal zoals de pootmachine of de kiepkar,” vertelt Erwin.“ Ook opslagkisten bevatten restanten die kunnen uitspoelen. Die zien we nog regelmatig onoverdekt buiten staan. Daar moet meer aandacht voor zijn, want het is makkelijk te voorkomen.”
Bewustwording
Beide heren gaan graag het gesprek aan met telers over maatregelen tegen erfemissie. Lennart: ”Wij stimuleren telers om onze Erfemissiescan te doen. Daarmee doorloop je een set vragen waardoor je kunt zien waar de risico’s op jouw bedrijf liggen en wat je kunt doen om dat te beperken.” Erwin: “We zien dat telers daarmee bewust worden van alle niet zo vanzelfsprekende emissieroutes. Ga ook eens om tafel met de adviseur en spreek met andere telers, vraag naar hun aanpak. De tijd dringt, maar je staat er niet alleen voor.”
Zo voorkom je erfemissie:
- Reinig het materiaal dat in contact is gekomen met behandeld materiaal op een veilige locatie met een speciale overdekte spoelplaats en fytofilter om restvloeistoffen te zuiveren.
- Berg het materiaal dat in aanraking is gekomen met behandeld materiaal op en voorkom dat er bij regen actieve stoffen wegspoelen.
- Doe de Erfemissiescan! Of benut de Emissieprotocollen, te vinden op Farmmaps.
- Wil je weten wat wel en niet mag, wat je erfsituatie is en waar praktische verbeteringen mogelijk zijn, kijk dan op Schoonboerenerf
- Kijk voor meer tips op erfemissie op ons Youtube-kanaal en op de site van #emissiereductiesprint
